|
| Afb. 41: In 1983 werden tijdens de opgraving onder hotel Derlon talrijke resten aangetroffen van het Romeinse en middeleeuwse verleden van de stad |
Vier tot zes meter onder de huidige Plankstraat bevinden zich de resten van de eerste Romeinse weg in Maastricht, een zogenaamde heerbaan, die de legers van de Romeinse bezetter vanaf de Maas in westelijke richting voerde. Deze weg was onderdeel van een uitgebreid netwerk van wegen dat het noordelijke Romeinse rijk ontsloot. Dat vroege Maastricht was een lintnederzetting langs die weg, die onder de huidige binnenstad doorloopt en aan de noordzijde van het Vrijthof verder voert, het Maasdal uit. Die Romeinen kwamen echter niet in een leeg gebied. Toen Caesar als generaal in deze contreien aankwam in 58 voor Christus, ondervond hij flinke tegenstand van de toenmalige bewoners, de Eburonen. Deze hadden een hoogteversterking net ten zuiden van Maastricht en bezorgden Caesar zijn grootste verlies ooit: anderhalf legioen werd uitgeschakeld. De Eburonen maakten ongetwijfeld al gebruik van de doorgang door de Maas “bij Maastricht”.
 |
| Afb. 42: Reconstructie van Romeins Maastricht in de eerste eeuwen van de jaartelling: een lintnederzetting met een heiligdom, thermen en herbergen |
De Romeinen bouwden daar kort na de jaartelling een eerste brug, die diverse malen is herbouwd. Rond het jaar 100 was er een echte handelsnederzetting tot stand gekomen: herbergen, een heiligdom, huizen van handelaren en ambachtsmensen. Ook zijn resten van een thermencomplex gevonden, net als een volledig intacte kelder die onder een huis lag. Het gebied buiten de stad werd bebouwd met rurale villa’s, die voedsel voor stad en leger verbouwden. De Romeinse vrede (de pax Romana) was een relatief rustige en welvarende periode in de geschiedenis. Pas in de vierde eeuw werd in Maastricht over die weg een klein stenen kamp, een castellum gebouwd, om zowel de weg, als de brug te kunnen controleren. Germaanse troepen waren namelijk in opstand gekomen en drongen het Romeinse rijk binnen. Dat castellum heeft enkele eeuwen bestaan, maar of het ooit daadwerkelijk belegerd is en of er veel soldaten waren gelegerd, is niet bekend. Rond het jaar 800 zijn de laatste sporen van dat castellum verdwenen en is die geschiedenis langzaam in de vergetelheid geraakt.
Referentie:
Panhuysen, T.A.S.M., Romeins Maastricht en zijn beelden, Maastricht/Assen, 1996.